BỘ DI CHUYỂN XÍCH CỦA MÁY THI CÔNG VÀ CÁCH LỰA CHỌN
( XeCoGioi ) - Mặc dù các loại máy thi công có vốn đầu tư ban đầu khá lớn, song giá máy ban đầu chỉ chiếm khoảng 1/3 tổng chi phí cho cả đời máy
Chi phí cho việc thay thế sửa chữa cơ cấu di chuyển chiếm một tỷ trọng đáng kể trong chi phí vận hành. Kết quả nghiên cứu thống kê sau 20.000 giờ hoạt động của máy ủi Caterpillar D9R (Hình 1) cho thấy, chi phí sửa chữa thay thế cơ cấu di chuyển chiếm tới 25,17% chi phí sử dụng.
Như vậy, việc nghiên cứu lựa chọn bộ di chuyển của các máy thi công phù hợp với điều kiện làm việc nhằm nâng cao tính năng hoạt động của máy, giảm chi phí sửa chữa bảo dưỡng có một ý nghĩa kinh tế và kĩ thuật rất quan trọng.
1. Các loại bộ di chuyển xích của máy thi công
Máy thi công có nhiều loại bộ di chuyển. Tuy nhiên hai loại bộ di chuyển xích chiếm phần lớn. Trừ khi công việc đòi hỏi máy phải di chuyển qua lại nhiều, máy đào di chuyển xích thường là sự lựa chọn tốt hơn vì nó có áp suất riêng lên nền nhỏ và lực kéo lớn, khả năng vượt chướng ngại tốt, di chuyển xích ổn định hơn. Trường hợp máy phải thường xuyên định vị lại vị trí làm việc, bộ di chuyển xích cũng phù hợp hơn, nhất là những nơi mà việc nâng hạ chân chống mất nhiều thời gian. Các loại máy khác như máy ủi, xúc lật,.. , việc lựa chọn cũng tương tự.
Cũng giống như máy đào, hầu hết máy ủi cũng sử dụng bộ di chuyển xích với các lí do tương tự trên.
Tùy theo điều kiện đất nền, máy ủi có thể sử dụng các loại bộ di chuyển xích khác nhau. Có 5 loại xích máy ủi được dùng phổ biến là:
- Xích tiêu chuẩn (Standard) - được sử dụng rộng rãi với các điều kiện đất nền từ mềm yếu đến bền chắc.
- Xích dài (XL) – dài hơn về phía trước để tối ưu sự cân bằng, tạo lực kéo lớn hơn và ổn định tốt hơn, giúp cho xích không bị lún trên nền mềm yếu.
- Xích rộng (XW) – làm việc hiệu quả trong điều kiện mưa ướt, bùn lầy. Guốc xích và chiều rộng cơ sở rộng hơn, giúp mở rộng trường hợp sử dụng và kéo dài mùa hoạt động.
- Xích dài phía sau (XR) - dài hơn về phía sau để tối ưu sự cân bằng, tạo lực kéo lớn hơn và ổn định tốt hơn, khi máy làm việc với lưỡi xới.
- Xích làm việc trên nền đất yếu (LGP) – loại này có guốc xích rộng, khung xích dài, chiều rộng xích cơ sở lớn hơn làm tăng diện tích tiếp xúc với mặt đất, giảm áp lực lên nền để có thể hoạt động được trên nền đất mềm yếu.
Bộ di chuyển xích ngày càng được cải tiến để nâng cao hiệu quả làm việc của máy. Hãng Caterpillar đã đưa bánh sao chủ động lên cao, cách xa vùng bùn đất mài mòn để tăng tuổi thọ chi tiết và ổn định máy. Các con lăn đè xích được chế tạo kiểu bánh xe cân bằng (Borgi) để khi di chuyển trên địa hình gồ ghề, xích vẫn tiếp xúc tốt với mặt nền.
Tương tự, máy đào cũng thường có bốn loại gầm xích:
- Gầm tiêu chuẩn (Standard) – dùng trong hầu hết các trường hợp, từ nền đất cứng đến nền đất mềm. Ví dụ máy đào 320C.
- Gầm dài (L) – có chiều dài xích tiếp xúc với đất lớn, có áp suất lên nền thấp hơn. Ví dụ máy đào 320CL, L chính là kí hiệu loại gầm (xích) dài.
- Gầm làm việc trên nền đất yếu (LGP) – Có cấu tạo vấu xích đặc biệt, chiều rộng guốc xích và chiều dài tiếp xúc với đất lớn, áp suất riêng lên đất nhỏ, phù hợp với nền đất yếu.
- Gầm xích phao nổi – các dải xích bao ngoài phao nổi, giúp máy đào có thể hoạt động trong vùng đầm lầy.
Mỗi loại gầm xích trên, mỗi gầm xích có một chiều rộng khác nhau để có nhiều tổ hợp lựa chọn, sao cho phù hợp với các điều kiện làm việc khác nhau. Việc lựa chọn loại xích phải căn cứ vào điều kiện làm việc cụ thể. Nếu sử dụng loại xích không thích hợp sẽ dẫn đến các thiệt hại cả về mặt kinh tế và kĩ thuật. Ví dụ máy có xích rộng làm việc trên nền cứng sẽ quay vòng khó khăn, guốc xích dễ bị gẫy hoặc biến dạng. Ngược lại, nếu dùng xích và gầm tiêu chuẩn để hoạt động trên nền đất yếu sẽ làm máy bị sa lầy do áp suất riêng lên nền quá lớn...
2. Cách lựa chọn phù hợp
Việc lựa chọn loại cơ cấu di chuyển thích hợp và việc sử dụng bảo dưỡng chúng đúng quy trình, quy phạm kĩ thuật sẽ mang lại những hiệu quả to lớn về mặt kinh tế và kĩ thuật. Ngược lại, những sai lầm trong các công việc trên sẽ mang lại những thiệt hại kinh tế to lớn. Vì vậy, khi lựa chọn thiết bị máy móc xây dựng, khai thác, cùng với các vấn đề kĩ thuật khác, chúng ta phải hết sức chú ý đến cơ cấu di chuyển của thiết bị và sử dụng bảo dưỡng chúng theo đúng những quy định của nhà sản xuất.
Nhấn nút +1 phía dưới để cảm ơn bài viết này.
Chi phí cho việc thay thế sửa chữa cơ cấu di chuyển chiếm một tỷ trọng đáng kể trong chi phí vận hành. Kết quả nghiên cứu thống kê sau 20.000 giờ hoạt động của máy ủi Caterpillar D9R (Hình 1) cho thấy, chi phí sửa chữa thay thế cơ cấu di chuyển chiếm tới 25,17% chi phí sử dụng.
Như vậy, việc nghiên cứu lựa chọn bộ di chuyển của các máy thi công phù hợp với điều kiện làm việc nhằm nâng cao tính năng hoạt động của máy, giảm chi phí sửa chữa bảo dưỡng có một ý nghĩa kinh tế và kĩ thuật rất quan trọng.
Máy thi công có nhiều loại bộ di chuyển. Tuy nhiên hai loại bộ di chuyển xích chiếm phần lớn. Trừ khi công việc đòi hỏi máy phải di chuyển qua lại nhiều, máy đào di chuyển xích thường là sự lựa chọn tốt hơn vì nó có áp suất riêng lên nền nhỏ và lực kéo lớn, khả năng vượt chướng ngại tốt, di chuyển xích ổn định hơn. Trường hợp máy phải thường xuyên định vị lại vị trí làm việc, bộ di chuyển xích cũng phù hợp hơn, nhất là những nơi mà việc nâng hạ chân chống mất nhiều thời gian. Các loại máy khác như máy ủi, xúc lật,.. , việc lựa chọn cũng tương tự.
Cũng giống như máy đào, hầu hết máy ủi cũng sử dụng bộ di chuyển xích với các lí do tương tự trên.
Tùy theo điều kiện đất nền, máy ủi có thể sử dụng các loại bộ di chuyển xích khác nhau. Có 5 loại xích máy ủi được dùng phổ biến là:
- Xích tiêu chuẩn (Standard) - được sử dụng rộng rãi với các điều kiện đất nền từ mềm yếu đến bền chắc.
- Xích dài (XL) – dài hơn về phía trước để tối ưu sự cân bằng, tạo lực kéo lớn hơn và ổn định tốt hơn, giúp cho xích không bị lún trên nền mềm yếu.
- Xích rộng (XW) – làm việc hiệu quả trong điều kiện mưa ướt, bùn lầy. Guốc xích và chiều rộng cơ sở rộng hơn, giúp mở rộng trường hợp sử dụng và kéo dài mùa hoạt động.
- Xích dài phía sau (XR) - dài hơn về phía sau để tối ưu sự cân bằng, tạo lực kéo lớn hơn và ổn định tốt hơn, khi máy làm việc với lưỡi xới.
- Xích làm việc trên nền đất yếu (LGP) – loại này có guốc xích rộng, khung xích dài, chiều rộng xích cơ sở lớn hơn làm tăng diện tích tiếp xúc với mặt đất, giảm áp lực lên nền để có thể hoạt động được trên nền đất mềm yếu.
Bộ di chuyển xích ngày càng được cải tiến để nâng cao hiệu quả làm việc của máy. Hãng Caterpillar đã đưa bánh sao chủ động lên cao, cách xa vùng bùn đất mài mòn để tăng tuổi thọ chi tiết và ổn định máy. Các con lăn đè xích được chế tạo kiểu bánh xe cân bằng (Borgi) để khi di chuyển trên địa hình gồ ghề, xích vẫn tiếp xúc tốt với mặt nền.
Tương tự, máy đào cũng thường có bốn loại gầm xích:
- Gầm tiêu chuẩn (Standard) – dùng trong hầu hết các trường hợp, từ nền đất cứng đến nền đất mềm. Ví dụ máy đào 320C.
- Gầm dài (L) – có chiều dài xích tiếp xúc với đất lớn, có áp suất lên nền thấp hơn. Ví dụ máy đào 320CL, L chính là kí hiệu loại gầm (xích) dài.
- Gầm làm việc trên nền đất yếu (LGP) – Có cấu tạo vấu xích đặc biệt, chiều rộng guốc xích và chiều dài tiếp xúc với đất lớn, áp suất riêng lên đất nhỏ, phù hợp với nền đất yếu.
- Gầm xích phao nổi – các dải xích bao ngoài phao nổi, giúp máy đào có thể hoạt động trong vùng đầm lầy.
2. Cách lựa chọn phù hợp
Việc lựa chọn loại cơ cấu di chuyển thích hợp và việc sử dụng bảo dưỡng chúng đúng quy trình, quy phạm kĩ thuật sẽ mang lại những hiệu quả to lớn về mặt kinh tế và kĩ thuật. Ngược lại, những sai lầm trong các công việc trên sẽ mang lại những thiệt hại kinh tế to lớn. Vì vậy, khi lựa chọn thiết bị máy móc xây dựng, khai thác, cùng với các vấn đề kĩ thuật khác, chúng ta phải hết sức chú ý đến cơ cấu di chuyển của thiết bị và sử dụng bảo dưỡng chúng theo đúng những quy định của nhà sản xuất.
PGS.TS Vũ Minh Khương
Nhấn nút +1 phía dưới để cảm ơn bài viết này.
